Angst
Er zijn de laatste tijd ontelbaar veel boeken geschreven over het fenomeen ‘angst’ en alles wat daar mee te maken heeft. Dat is een teken dat dit thema veel mensen in onze tijd bezig houdt.
Angst verschijnt bij mensen in heel veel vormen, bij voorbeeld:
de angst om aan iets nieuws te beginnen, faalangst, de angst voor het onbekende, de angst om alleen te zijn, angst in het donker, de angst om niet te voldoen, de angst voor de toekomst, de angst om te vallen, de angst voor de dood, de angst om de finish niet te halen. pleinvrees, etc., etc.
Ga bij je zelf maar eens na welke angsten jij hebt. Benoem ze en zet ze op papier c.q. in je computer. Wees daarbij eerlijk voor jezelf. We hebben er allemaal wel een paar. Echt allemaal, zonder uitzondering.
Het woord angst in onze taal komt uit het woord ‘engte’. Als het nauw wordt, wordt het eng, benauwd. Je wilt weg. Je wilt vluchten uit de benauwdheid. Je krijgt geen lucht meer. Als de angst extreem wordt, leidt het tot paniek. Het woord paniek komt van Pan, de Griekse God uit de oudheid, de God van de bossen, die zich plotseling uit het niets vertoonde aan mensen en op die manier plotselinge angst veroorzaakte, waartegen mensen zich niet konden verzetten.
Maar angst is niet per definitie negatief. Het is ook een soort alarmsysteem dat ons wijst op gevaren. Het geeft dan grenzen aan. Dat kan dus nuttig zijn, noodzakelijk zelfs. Maar over dat ingebouwde alarmsysteem wil ik het verder niet hebben. Ik beschouw dat als een gegeven dat we in stand willen houden. Het gaat verder dus over de negatieve aspecten van angst.
Verwachtingspatronen
Velen van ons willen graag voldoen aan het verwachtingspatroon dat anderen van ons hebben. Dat verwachtingspatroon zit vaak in het hoofd. Het is meestal niet eens uitgesproken. We gaan er dan vanuit dat die ander dat verwachtingspatroon over ons heeft. Herken je dat?
In zo’n geval betekent het dat je de mening van anderen over jou belangrijk vindt, sterker nog, je laat je door die mening leiden. Een alledaags voorbeeld hiervan kom je tegen bij kleren kopen. Bij het passen van een kledingstuk wordt er vaak door degene die het wil gaan kopen aan de verkoper of aan degene met wie samen gewinkeld wordt, gevraagd: Hoe staat dit mij?? Het antwoord is dan bepalend bij de beslissing om dat kledingstuk te kopen ja of nee. De mening van de ander is dan leidend. Je stelt je dus in zo’n geval afhankelijk op.
‘Angst is een slechte raadgever’ is een bekende uitdrukking. En het is waar. Als je ergens bang voor bent ga je niet uit van jezelf, maar zet je de mening van anderen (of een gebeurtenis) centraal. Je voelt je voortdurend beoordeeld, alsof je voortdurend examen moet doen. Dat is een heel vervelend gevoel. Het zet een rem op je gevoel van eigenwaarde, op je ontwikkeling, op je zelfvertrouwen, op je geluk. Het kan leiden tot depressiviteit. Dat is nogal wat en ja: angst is dus een slechte raadgever.
In de drivers’ seat
Hoe ontkom je aan die afhankelijkheid? Het willen voldoen aan verwachtingen van anderen is een gedragspatroon. Vaak heb je dat al heel lang en is dat een soort automatisme voor je geworden. Je hebt het idee dat je je er kennelijk veilig bij voelt, maar het tegendeel is waar. Het is je comfortzone, maar tegelijkertijd je valkuil als het gaat om je eigen ontwikkeling, je groei, je geluk. En ja, gelukkig, gedrag kan je veranderen als je dat wil.
Het antwoord op de vraag hoe je van die afhankelijkheid af komt is even simpel als ingrijpend: zet je zelf centraal, ga uit van je eigen kracht, bepaal zelf je koers. Leer jezelf kennen, leer je eigen talenten en mogelijkheden te ontdekken. Iedereen heeft ze, maar bij elk mens zijn ze verschillend. Ieder mens is immers uniek.
Eigen kracht
Als je die afhankelijkheid af kunt werpen betekent het dat je niet meer hoeft te voldoen aan al die verwachtingspatronen, al of niet uitgesproken, ook niet aan het verwachtingspatroon van jezelf. Je staat dan in je eigen kracht van dat moment. Een mindset dus. Bij alles wat je doet, zit jij zelf in de drivers’seat. Als je dat lukt zal je merken hoe geweldig dat is.
Als je zo’n gedragsverandering bij jezelf wil realiseren, kan je dat zelf proberen te doen, maar het is ook geen schande om er hulp bij te vragen, al of niet professioneel. Want makkelijk is het niet.
Angst en leiderschap
Als leidinggevende kan je dat gevoel van afhankelijkheid, van angst ook hebben. Je bent immers ook een mens. Als leidinggevende denk je vaak te moeten voldoen aan het verwachtingspatroon van jouw management, maar je wilt vaak ook voldoen aan de verwachtingen van je medewerkers en last but not least aan je eigen verwachtingspatroon. Dat zijn er nogal wat en waarschijnlijk zijn al die verwachtingspatronen ook nog verschillend. Hoe moeilijk kan je het jezelf maken. Het lukt je dus niet. Er ontstaat onrust bij jezelf omdat je het gevoel hebt niet te voldoen. Angst om niet te voldoen aan die verwachtingspatronen is dus leidend en oh ja, ‘Angst is een slechte raadgever’.
Kijk nu nog eens naar het lijstje van angsten dat je voor jezelf op een rijtje hebt gezet en misschien kan je er nog een paar bijzetten, na deze blog verder gelezen te hebben.
Wellicht realiseer je jezelf dat het nu tijd is om de bakens te verzetten. Dat het tijd is om te veranderen. Dat het tijd is om het heft in eigen hand te nemen. Tijd om zelf je koers te gaan bepalen. Tijd om te zorgen dat je in de drivers’seat kom te zitten. En het is niet alleen maar nuttig, nee het is nodig om te overleven in je job, om je te kunnen ontwikkelen, om te groeien, om gelukkig te kunnen zijn. Zo’n gedragsverandering werkt positief voor jezelf, maar ook je medewerkers en zeker ook de organisatie waarvoor je werkt hebben er profijt van.
Zelfvertrouwen
Goed beschouwd komt alles neer op het hebben van voldoende zelfvertrouwen en ja, gelukkig, dan kan je ontwikkelen, al of niet met hulp van anderen. En ja, wij hebben er bij Personal & Business Improvement ervaring mee en kunnen je helpen.
Origineel uit 2015
